Stephania Dapolla, The house of oracles Elefsis, Athens
Quando ti metterai in viaggio per Itaca
devi augurarti che la strada sia lunga,
fertile in avventure e in esperienze.
I Lestrigoni e i Ciclopi
o la furia di Nettuno non temere,
non sarà questo il genere d’incontri
se il pensiero resta alto e un sentimento
fermo guida il tuo spirito e il tuo corpo.
In Ciclopi e Lestrigoni, no certo
né nell’irato Nettuno incapperai
se non li porti dentro
se l’anima non te li mette contro.
Devi augurarti che la strada sia lunga.
Che i mattini d’estate siano tanti
quando nei porti − finalmente, e con che gioia −
toccherai terra tu per la prima volta:
negli empori fenici indugia e acquista
madreperle coralli ebano e ambre
tutta merce fina, anche profumi
penetranti d’ogni sorta, piú profumi
inebrianti che puoi,
va in molte città egizie
impara una quantità di cose dai dotti.
Sempre devi avere in mente Itaca –
raggiungerla sia il pensiero costante.
Soprattutto, non affrettare il viaggio;
fa che duri a lungo, per anni, e che da vecchio
metta piede sull’isola, tu, ricco
dei tesori accumulati per strada
senza aspettarti ricchezze da Itaca.
Itaca ti ha dato il bel viaggio,
senza di lei mai ti saresti messo
in viaggio: che cos’altro ti aspetti?
E se la trovi povera, non per questo Itaca ti avrà deluso.
Fatto ormai savio, con tutta la tua esperienza addosso
già tu avrai capito ciò che Itaca vuole significare.
Costantinos Kavafis
(Traduzione di Margherita Dalmàti e Nelo Risi)
da “Constantinos Kavafis, Cinquantacinque poesie”, Torino, Einaudi, 1968
∗∗∗
Ἰθάϰη
Σά βγεῖς στόν πηγαιμό γιά τήν Ἰθάϰη,
νά εὔχεσαι νά ναι μαϰρύς ὁ δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τούς Λαιστρυγόνας ϰαί τούς Κύϰλωπας,
τόν θυμωμένο Ποσειδῶνα μή φοβᾶσαι,
τέτοια στόν δρόμο σου ποτέ σου δέν θά βρεῖς,
ἂν μέν’ ἡ σϰέψις σου ὑψηλή, ἂν ἐϰλεϰτή
συγϰίνησις τό πνεῦμα ϰαί τό σῶμα σου ἀγγίζει.
Τούς Λαιστρυγόνας ϰαί τούς Κύϰλωπας,
τόν ἄγριο Ποσειδῶνα δέν θά συναντήσεις,
ἂν δέν τούς ϰουβανεῖς μές στήν ψυχή σου,
ἂν ἡ ψυχή σου δέν τούς στήνει ἐμπρός σου.
Νά εὔχεσαι νά ναι μαϰρύς ὁ δρόμος.
Πολλά τά ϰαλοϰαιρινά πρωϊά νά εἶναι
πού μέ τί εὐχαρίστησι, μέ τί χαρά
θά μπαίνεις σέ λιμένας πρωτοειδωμένους·
νά σταματήσεις σ’ ἐμπορεῖα Φοινιϰιϰά,
ϰαί τές ϰαλές πραγμάτειες ν’ ἀποϰτήσεις,
σεντέφια ϰαί ϰοράλλια, ϰεχριμπάρια ϰ’ ἔβενους,
ϰαί ἡδονιϰά μυρωδιϰά ϰάθε λογῆς,
ὅσο μπορεῖς πιό ἄφθονα ἡδονιϰά μυρωδιϰά·
σέ πόλεις Αἰγυπτιαϰές πολλές νά πᾶς,
νά μάθεις ϰαί νά μάθεις ἀπ’ τούς σπουδασμένους.
Πάντα στόν νοῦ σου νά χεις τήν Ἰθάϰη.
Τό φθάσιμον ἐϰεῖ εἶν’ ὁ προορισμός σου.
Ἀλλά μή βιάζεις τό ταξεῖδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά νά διαρϰέσει·
ϰαί γέρος πιά ν’ ἀράξεις στό νησί,
πλούσιος μέ ὅσα ϰέρδισες στόν δρόμο,
μή προσδοϰῶντας πλούτη νά σέ δώσει ἡ Ἰθάϰη.
Ἡ Ἰθάϰη σ’ ἔδωσε τ’ ὡραῖο ταξεῖδι.
Χωρίς αὐτήν δέν θά βγαινες στόν δρόμο.
Ἄλλα δέν ἔχει νά σέ δώσει πιά.
Κι ἂν πτωχιϰή τήν βρεῖς, ἡ Ἰθάϰη δέν σέ γέλασε.
Ἔτσι σοφός πού ἔγινες, μέ τόση πεῖρα,
ἤδη θά τό ϰατάλαβες ἡ Ἰθάϰες τί σημαίνουν.
Κωνσταντίνος Καβάφης
da “Τα ποιήματα” [Le poesie], 2 voll., Ikaros, Atene, 1963, edizione critica a cura di I. P. Savvidis.
Poesia in rete 