Gëzim Hajdari

Con il tuo nome chiamerò

la curva dove ti affacci
come luce e ombra.

Anche il pettirosso muto
sul ghiaccio spezzato del ruscello,

anche il serpente che hai visto
nel sentiero di vento e fulmini,
anche i fiori profumati che hai calpestato
al buio estivo,
anche i fuochi spenti
sulle colline nude,
il richiamo dei corvi
nei campi trebbiati.

Tutte le piogge del mondo
con il tuo nome balcanico chiamerò.

Gëzim Hajdari

da “Antologia della pioggia”, Edizioni Ensemble, Roma, 2018

∗∗∗

«Me emrin tënd do ta thërras»

Me emrin tënd do ta thërras

kthesën ku shfaqesh nga larg
si dritë a hije,

dhe gushëkuqin e heshtur
mbi akullin e krisur të rrëkesë,

dhe gjarprin veror që pe
shtegut me erë e rrufe,
dhe lulet e çelura që shkele
errësirës verore,
dhe zjarret e shuara
majëkodrave të zhveshura,
thirrjen e korbit
hamulloreve me kavakë.

Gjithë shirat e botës
me emrin tënd ballkanas do t’i thërras.

Gëzim Hajdari

da “Antologjia e shiut”, Naim Frashëri, Tirana, 1990 

Gëzim Hajdari

Domani ci vogliono in piazza amore mio,
da anni non ti chiamavo: amore.

Domani dovremo vestirci con abiti nuovi
e sentirci gioiosi – domani,
perché – ci dicono – è giornata santa
per la patria.

Domani dobbiamo applaudire tutti
offriremo sorrisi infiniti
al palco rosso.

Domani dobbiamo dimenticare ciò
che abbiamo perso.

Gëzim Hajdari

da “Antologia della pioggia”, Edizioni Ensemble, Roma, 2018

∗∗∗

«Nesër na duan te sheshi e dashura ime»

Nesër na duan te sheshi e dashura ime,
prej vitesh s’të thërras: e dashur.

Nesër duhet të vishemi me rroba të reja
e të ndjehemi të gëzuar – nesër,
pse – na thonë – është ditë e shtrenjtë
për atdheun.

Nesër duhet të duartrokasim të gjithë
t’i dhurojmë buzëqeshje pafund tribunës
së kuqe.

Nesër duhet të harrojmë ç’ka kemi humbur.

Gëzim Hajdari

da “Antologjia e shiut”, Naim Frashëri, Tirana, 1990

È vero che io per te sono
chiodo nel cuore, ricordo, pena,
labbro nero, freddo sotto la pelle
che ride e piange come un folle?

Dimmi cosa sono: angelo maligno
che nei cespugli e nelle paludi
lacera il proprio destino
e infanga Cristo e Maometto?

o fuoco nel buio mortale
nascosto nei brutti sogni,
che seduce e tormenta
con un volto dolce e terribile?

Il tuo silenzio mi scava il cervello
stanco della notte immensa.
Sorridendo ti contemplo sotto la luna
come il soldato la propria ferita.

Gëzim Hajdari

da “Antologia della pioggia”, Edizioni Ensemble, Roma, 2018

∗∗∗

«Është e vërtetë, unë për ty jam»

Është e vërtetë, unë për ty jam
gozhdë në zemër, kujtim, ndëshkim,
buzë e nxirë, akull nën lëkurë
që qesh e qan si i marrë?

Më thuaj ç’jam: engjëll ogurzi
që ndër moçale e kaçube
çjerr fatin me duart e veta
e baltos Krisht e Muhamet?

A zjarr errësirës vdekjeprurëse
fshehur ndër ëndrra ndjellakeqe,
që sfilit e magjeps njëkohësisht
me fytyrë të këndshme a gjithë tmerr?

Heshtja jote ma gërryen trupin
lodhur prej natës pafund.
Buzëqeshur të kundroj nën hënë
si ushtari plagosjen e vet.

Gëzim Hajdari

da “Antologjia e shiut”, Naim Frashëri, Tirana, 1990 

Foto di Anja Bührer

Se la primavera giungerà prima da te, a Kùpas ¹,
avvisami,
andrò ad aspettarla
ai confini che separano le nostre province.

E se quel mattino
starò ascoltando il requiem di Mozart,
uscirò di casa di buon’ora.

Metterò la camicia celeste con le maniche corte
e correrò per i campi di brina come un folle
fischiando un antico canto.

Vedrò il mio volto nelle acque che scorrono,
negli specchi dei laghi l’ombra del giorno,

la partenza delle nuvole nei cieli freddi,
il ritorno delle cicogne da terre lontane.

Chiuderò i miei occhi castani
e udrò le canzoni degli uccelli,
le voci della terra insanguinata.

E tu, amore mio, non mi riconoscerai,
perché sono diventato verde e suono,

ho smesso di essere io.

Gëzim Hajdari

da “Antologia della pioggia”, Edizioni Ensemble, Roma, 2018

¹Kùpas: proviena dalla parola coppa, villaggio nella provincia di Darsìa.

∗∗∗

«Nëse pranvera mbërrin më parë te ty, në Kupas»

Nëse pranvera mbërrin më parë te ty, në Kupas²,
më lajmëro
do të dal ta pres gjithë shend
në kufi ku ndajnë krahinat tona.

E nëse atë mëngjes
do të jem duke dëgjuar requiemet e Mozartit,
do të dal nga shtëpia, herët në agim.

Do të vesh këmishën e kaltër
me mëngë të përveshura
e do të rend fushave me brymë si i marrë
duke fishkëllyer një motiv të lashtë.

Do të vështroj fytyrën time tim në rrjedhën e ujërave,
në pasqyrën e liqejve, hijen e ditës.

Do të shoh ikjen e reve qiejve të ftohtë,
ardhjen e lejlekëve nga larg.

Do të mbyll sytë e mi të gështenjtë
e do dëgjoj këngët e zogjve,
zërat e tokës sonë të përgjakur.

Dhe ti, e dashura ime, s’do t’më njohësh
pse jam bërë blerim e tingull,

kam reshtur së qenuri vetja ime

Gëzim Hajdari

da “Antologjia e shiut”, Naim Frashëri, Tirana, 1990 

² Kupas: fshat në krahinën e Darsisë.

Foto di Nastya Kaletkina

Sono testimone del tuo grido antico
e di quelli che ti hanno chiamato e respinto.
Cosa cerchi con occhi spalancati nel buio,
mia bellezza d’argilla e sangue?

Quante volte ti ho visto piangere la sera
trascinando la tua vita nel freddo.
Sono corso da te scalzo e impaurito
e ti ho accarezzato la fronte tenebrosa.

Sei voce straziante della mia carne assetata
che brucia nel fuoco della tua selva.
Non c’è veleno che calmi le nostre passioni
in questa collina brulla e impazzita.

Gëzim Hajdari

da “Antologia della pioggia”, Edizioni Ensemble, Roma, 2018

∗∗∗

«Jam dëshmitare i klithmës sate të lashtë»

Jam dëshmitare i klithmës sate të lashtë
dhe i atyre që të kanë thirrur e sprapsur.
Çfarë kërkon sypërveshur netëve të gjata
e bukura ime prej argjile dhe gjaku?

Sa herë të kam parë të qashë muzgjeve
tërhequr zvarrë në te ftohtë.
Kam rendur te ty zbathur, i frikur
e të kam përkëdhelur ballin e zymtë.

Je zë sfilitës i mishit tim të etur
që digjet në zjarr të korijes tënde.
S’ka helm t’i qetsojë ndjenjat tona
në kët’kodër të zhveshur e të marrë.

Gëzim Hajdari

da “Antologjia e shiut”, Naim Frashëri, Tirana, 1990