Ghiannis Ritsos

a Jannis Ritsos

Ero su letto straniero ma fraterno
in un ospedale di Sicilia da dove
guardando un cielo senza rondini
seppi della tua lettera. E dissi che è bello
andarsene al canto di usignoli, quali
ne nascono in Grecia, nei boschi
quando non arde, e quando è in fiamme
dalla cenere e dalle pietre. Nella Grecia
le cui stelle sono musica all’orecchio,
i cui mari ti empiono le vene
di sale divino, frammenti di luce
e di suoni dall’eternità.
E allora, Janni,
notai che gli eleagni fiorenti in mezzo
a zefiri di Laconia spiravano e coprivano
col loro profumo l’Europa. E dissi allora
vedendo il nostro sole comune
visitarmi da solo a solo e deporre
un fascio d’oro sul mio lenzuolo
che la cosa più forte in questo mondo
non è come crediamo la morte. È l’amore.
Perché anche il sole non ci sarebbe se all’universo
mancasse l’attrazione delle estremità
verso il centro. Perché armonia in tutte le cose,
dalle piccole alle più grandi, dall’umile
geranio dell’ospedale fino a tutto
lo spettro del creato, vuol dire amore.
E dissi
per questo che la cosa più splendente in questo mondo
non è come crediamo il sole. È l’amore.

Nikiforos Vrettakos

(Traduzione di Vincenzo Rotolo)

da “Poesie siciliane”, 1990, in “Nikiforos Vrettakos, Amo, ergo sum”, Multimedia Edizioni, 2021

***

ΑΠΟΚΡΙΣΗ

Στον Γιάννη Ρίτσο

Ημουνα σε κρεβάτι ξένο αλλά αδελφικό
Σ’ ένα νοσοκομείο της Σικελίας, απ’ όπου
κοιτώντας έναν ουρανό χωρίς χελιδόνι,
έμαθα για το γράμμα σου κ’ είπα πως είναι ωραίο
να αναχωρείς ακούγοντας αηδόνια να σου τραγουδάνε,
αυτά τ’ αηδόνια που γεννιούνται στην Ελλάδα,-
όταν δεν καίγεται απ’ τα δάση της κι όταν καίγεται πάλι
από τη στάχτη κι απ’ τις πέτρες της. Στην Ελλάδα που είναι
τ’ άστρα της μουσικά και ακούγονται,
που οι θάλασσές της σου γιομίζουνε τις φλέβες
ένθεο άλας, θρύψαλα φωτός και θρύψαλα ήχων
απ’ την αιωνιότητα.
Και τότε, Γιάννη,
Πρόσεξα πως οι μοσχοϊτιές, που άνθιζαν ανάμεσα
ζεφύρων του Λακωνικού, έπνεαν και σκεπάζαν
με το άρωμά τους την Ευρώπη. Κ’ είπα τότες
βλέποντας τον κοινό μας ήλιο που μ’ επισκεπτόταν
μόνος προς μόνον, αποθέτοντας
μια χρυσή δέσμη στο σεντόνι μου,
ότι το δυνατότερο πράγμα σ’ αυτόν τον κόσμο
δεν είναι όπως νομίζουμε ο θάνατος. Είναι η αγάπη.
Γιατί και ο ήλιος δεν θα υπήρχε αν έλειπε
απ’ το σύμπαν των εσχατιών η έλξη
από το κέντρο του. Γιατί αρμονία σε όλα,
γεράνι του νοσοκομείου, σε ολόκληρο
το φάσμα της δημιουργίας, ίσον αγάπη.
Κ’ είπα
Γι’ αυτό πως το λαμπρότερο πράγμα σ’ αυτό τον κόσμο
Δεν είναι όπως νομίζουμε ο ήλιος. Είναι η αγάπη.

Νικηφόρος Βρεττάκος,

da “Συνάντηση μέ τή θάλασσα”, 1991