Piet Mondrian, L’Albero argentato, 1911, L’Aja, Gemeentemuseum Den Haag

L’albero era cresciuto nella parte superiore del giardino,
alto, solitario, slanciato – forse la sua altezza 
tradiva un’idea segreta di intrusione. Non diede mai
fiori né frutti, solo un’ombra lunga che divideva in due il giardino
e una misura inapplicabile agli altri alberi carichi e curvi.
Ogni sera, quando il tramonto glorioso si spegneva,
uno strano uccello arancione si appollaiava silenzioso tra le sue fronde
come il suo unico frutto – una piccola campana d’oro
su un altissimo campanile verde. Quando tagliarono l’albero,
quell’uccello vi volteggiava sopra con piccoli gridi feroci
disegnando cerchi nell’aria, disegnando nel tramonto
la forma inesauribile dell’albero; e quella piccola campana
suonava invisibile lassù, più alta dell’altezza dell’albero.

Ghiannis Ritsos

(Traduzione di Nicola Crocetti)

da “Testimonianze”, Prima serie (1957-1963)

da “Testimonianze”, Crocetti Editore, 2022

∗∗∗

Ἕνα δέντρο

Τό δέντρο αὐτό εἶχε φυτρώσει στό πάνω μέρος τοῦ ϰήπου,
ψηλό, μοναχιϰό, εὐθυτενές – ἴσως τό ὕψος του
νά πρόδινε μιά μυστιϰήν ἰδέα παρείσαϰτου. Ποτέ δέν ἔδωσε
λουλούδιςϰ ϰαί ϰαρπούς, μόνο μιά σϰιά μαϰριά πού χώριζε στά δυό τόν ϰῆπο
ϰι ἕνα μέτρο ἀνεφάρμοστο γιά τά σϰυμμένα, φορτωμένα δέντρα.
Κάθε βράδυ, ὅταν ἔσβηνε τό ἔνδοξο ἡλιόγερμα,
ἕνα παράξενο, πορτοϰαλί πουλί ϰούρνιαζε σιωπηλό στό φύλλωμά του
σάν τόν μοναδιϰό ϰαρπό του – μιά μιϰρή χρυσή ϰαμπάνα
σ’ ἕνα πράσινο, θεόρατο ϰαμπαναριό. Ὅταν ϰόψαν τό δέντρο,
ἐϰεῖνο τό πουλί γύριζε μέ μιϰρές, ἄγριες ϰραυγές ἐπᾴνω του
γράφοντας ϰυϰλους στον αγερα, γράφοντας στό λιόγερμα
τό σχῆμα τοῦ δέντρου ἀνεξάντλητο· ϰι αὐτή ἡ μιϰρή ϰαμπάνα
σήμαινε ἀόρατη ψηλά, ϰαί πιό ψηλά ἀπ’ τό ὕψος του.

Γιάννης Ρίτσος

da “Μαρτυρίες”,  Σειρά πρώτη, 1963